फुले' चित्रपट पाहिला.

चित्रपट तसा मी सिनेमागृहात किंवा घरीही कधी पाहत नाही.

गेली तिनेक वर्षे सावित्रीबाई आणि जोतिबा फुले या क्रांतिकारक दाम्पत्याला शिकवणाऱ्या आणि घडवणाऱ्या नगरच्या सिंथिया फरार, पुण्यातले स्कॉटिश मिशनरी जेम्स मिचेल, त्यांच्या पत्नी मार्गारेट मिचेल आणि जॉन मरे मिचेल यांच्याविषयी मी वाचत आणि लिहित असल्याने या चित्रपटाविषयी विशेष उत्सुकता होती.

`फुले' चित्रपटाने निराश केले नाही.

ऐतिहासिक व्यक्तींच्या फोटोअभावी प्रत्यक्षात त्या कशा दिसत असतील, त्यांचा कसला पेहेराव असेल याविषयी आपल्या मनात काहीच आखाडे नसतात.

ही पात्रे पडद्यावर जिवंत होऊन वावरतात तेव्हा त्यांच्याविषयी मनात वेगळीच प्रतिमा निर्माण होते.

मराठी चित्रपट `सत्यशोधक' ची सुरुवातच होते ते जोतीबा आणि त्याचे सवंगडी स्कॉटिश मिशनरी जेम्स मिचेल यांच्या शाळेत शिकतात अशा प्रसंगाने.

हिंदी `फुले' चित्रपटात सावित्रीबाई ज्यांच्याकडे अध्यापनाचे धडे शिकतात त्या नगरच्या अमेरिकन मिशनरी मिस सिंथिया फरार यांच्यावर अनेक दृश्ये चित्रित केली आहेत.

या सिंथिया फरारबाईंचे पहिलेवहिले चरित्र मी मराठी आणि इंग्रजीत लिहिले असल्याने ही दृश्ये पाहताना विशेष आनंद वाटला.

जोतिबा आणि सावित्रीबाईंच्या शाळेतील निबंध लिहिणारी विद्यार्थीनी मुक्ता हिच्यावरसुद्धा या चित्रपटात प्रकाशझोत टाकण्यात आला आहे.

हा निबंध जोतिबांकडून मिळवून नगरच्या `ज्ञानोदय' मासिकाने १८५५ सालीच छापला होता आणि त्यामुळे या पहिल्यावहिल्या दलित लेखिकेची कलाकृती जतन झाली.

यशवंत जोतिबा फुले यांचाही चित्रपटात वावर आहे.

हा चित्रपट हिंदीत आहे याबद्दल विशेष आनंद, जोतिबांचे कर्तृत्व राष्ट्रीय पातळीवर नेण्यास त्यामुळे निश्चितच मदत होईल .

चित्रपटगृहात बऱ्यापैकी गर्दी होती. चित्रपट नक्कीच पाहण्यासारखा आहे.

Camil Parkhe May 4, 2025